«ایـــران »کریدور مناسب شرق به غرب
- شناسه خبر: 21125
- تاریخ و زمان ارسال: 19 آبان 1402 ساعت 23:57
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
![](https://www.armandaily.ir/wp-content/uploads/2023/11/4318_Page_4_Image_0001.jpg)
تاکید اعضای «اکو» بر نقش ترانزیتی ایران
آرمان امروز–گروه اقتصادی: طی سفر رسمی «سید ابراهیم رئیسی» به تاجیکستان، ۱۸ سند جدید همکاری وبیانیه مشترک سران دو کشور به امضا رسید که منجر به تعمیق و گسترش روابط بین تهران و «دوشنبه» در عرصههای مختلف خواهد شد.
پس دیدار خصوصی روسای جمهور تاجیکستان و ایران و مذاکرات هیئتهای رسمی دو کشور، مراسم امضای اسناد جدید همکاریهای دوجانبه برگزار شد و بعد از آن سران دو کشور نشست مطبوعاتی مشترک دایر کردند.
«امامعلی رحمان» رئیس جمهور تاجیکستان ضمن خوشآمدگویی مجدد به همتای ایرانی خود، اظهار داشت: طی دیدار و مذاکراتی که در فضای حسن تفاهم برگزار شد، موضوعات مهم همکاریهای میان تاجیکستان و ایران مورد بررسی قرار گرفت و تاکید شد اشتراکات تاریخی و فرهنگی فراوان میان دو کشور برادر زمینه مساعدی برای تقویت اعتماد و احترام متقابل را فراهم کرده است. ما از فضای سازنده و روند مثبت روابط دوجانبه و شکلگیری سطح محتوایی آن ابراز رضایت کردیم.
تاکید شد که کشورهای ما فرصتهای فراوانی برای گسترش و توسعه همکاریها در زمینههای مختلف دارند. ما با توجه به اهمیت و نقش گفتوگوهای سیاسی سطح عالی برای گسترش همکاریهای چندجانبه، حمایت خود را از تداوم مؤثر و منظم این روند اعلام کردیم. برای دستیابی به اهداف عالی که تامین منافع مردم تاجیکستان و ایران اشت، اجرای کامل اسناد و توافقات دوجانبه را شرطی مهم دانستیم. همچنین تحکیم هرچه بیشتر مبانی حقوقی همکاریها و و تطبیق آن با واقعیتهای امروز را ضروری ارزیابی کردیم.
رحمان نقش کمیسیون مشترک همکاریهای تجاری، اقتصادی، فنی و فرهنگی تاجیکستان و ایران را در گسترش بیشتر روابط دوجانبه مهم ارزیابی کرد و از برگزاری نشست آتی آن تا پایان سال جاری میلادی در «دوشنبه» خبر داد.
در این سفر همچنین ۱۸ یادداشت تفاهم در زمینه های لغو روادید، حمل و نقل و گردشگری به امضای دو طرف رسید و شهر یزد جمهوری اسلامی ایران و شهر خجند ولایت سغد جمهوری تاجیکستان به عنوان خواهر خوانده تعیین شدند.
اهمیت نقش ترانزیتی ایران
همچنین سید ابراهیم رئیسی شامگاه پنجشنبه پس از بازگشت از سفر به دو کشور منطقه آسیای میانه در سخنانی درباره نتایج و دستاوردهای سفرش به تاجیکستان و ازبکستان تصریح کرد: سفر ما به ازبکستان برای شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی «اکو» بود که سازمان و بستر مهمی برای ارتباط اعضا است.
رئیس جمهور افزود: مهمترین موضوعات مطرح در این اجلاس مسئله ترانزیت، تسهیل تجارت و بهویژه تجارت درونمنطقهای، تسهیل امور گمرکی، مسئله قابل توجه محیط زیست، توجه به علم و فناوریهای نوین و گردشگری بود. اعضا درباره مسائل مطرح نقطهنظرات متفاوتی داشتند، اما تقریبا همه اعضا درباره مزیتهای مسیر ترانزیتی ایران در اتصال شرق و غرب و شمال و جنوب و محوریت و اهمیت نقش تنظیمگری ایران در این زمینه اتفاقنظر داشتند.
سازمان همکاری اقتصادی به انگلیسی (Economic Cooperation Organization) یا به اختصار اکو، یک سازمان اقتصادی منطقهای است. سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال ۱۳۴۱ (۱۹۶۲) نخستین بار این سازمان را با نام «آرسیدی» یا «سازمان همکاری عمران منطقهای پایهریزی کردند.
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی و کارشناس حمل و نقل در گفت و گو با روزنامه آرمان امروز در پاسخ به این سوال که تا چه حد حمایت اعضای اکو از نقش ترانزیتی ایران عمل گرایانه است، گفت: این اظهارات تنها در مقام حرف است. در حال حاضر ما بیش از ۲۰ سال طرح ترانزیتی شمال به جنوب از دریای عمان به سمت خزر را داریم که بهره برداری نشده است. اگر این اتفاق می افتاد می توانست به تجارت غرب اقیانوس هند کمک کند.
او همچنین درباره جایگاه ایران در ترانزیت شرق به غرب نیز افزود: در باره نقش ترانزیتی ایران در شرق و غرب که مورد تاکید اعضای اکو قرار گرفته نیز باید بگویم در این بخش افغانستان نقش کلیدی ایفا می کند و تا زمانی که مسائل افغانستان حل نشود نمی توان در بخش شرق و غرب کاری کرد. برای اینکه کشورهای آسیای میانه را بتوانیم وارد این مسیر کنیم، ابتدا باید افغانستان را وارد مسیر کنیم که در حال حاضر شدنی نیست.
او با اشاره به اینکه ترکیه برای ترانزیت منتظر مسیرهای ما نخواهند ماند، گفت: ترکیه به دنبال راه های خودش است. این کشور با ایجاد اتحادیه کشورهای ترک زبان مسیرهای ترانزیتی ایجاد کرده است که کالاها از آن مسیر عبور می کنند. برای مثال، مسیر قزاقستان به ترکمنستان و باکو وجود دارد که این کشور را از مسیر ترانزیتی ایران بی نیاز می کند.
کریدورهایی که ایران را دور می زنند
ایران از شمال و جنوب و شرق و غرب در بنادر و مرزهایش در حال دور خوردن است؛ این گزاره را شاید حالا بتوان یکی از قطعی ترین گزینه های پیش رو دانست.
در شمال باکو و ترکیه با صحنه گردانی احتمالا ناتو و آمریکا در حال بهم ریختن مرزهای ایران و شاید حتی تلاش برای قطع کریدور ایران و ارمنستان است. از غرب نیز عراق دست به یک برنامه ریزی پیچیده زده است و بالاخره در ماه های اخیر از طرح خود برای اتصال به اروپا پرده برداشت.اما شاید بزرگ ترین ضربه در آخرین این دور زدن ها این بار با ضربه و هماهنگی هند و عربستان بر بنادر ایران زده شده است و در اجلاس گروه بیست از یک کریدور جدید رونمایی شد که مسیر آن نیز هند ، عربستان، اسرائیل و در نهایت اروپاست و در واقع با این مسیر جدید نه فقط نوار ترانزیتی ایران که مسیر نزدیک تر بوده از دست می رود ، بلکه تقریبا تمامی بنادر جنوب ایران از مسیر ترانزیتی هند حذف می شوند و به این ترتیب مسیر طولانی تر که بنادر عربستان و در نهایت اسرائیل است جایگزین می شود.
حذف ایران از معادلات ارتباطی ریلی، زمینی، دریایی، پس از کاهش عجیب ترانزیت هوایی حالا ضربه بزرگی بر پیکر اقتصاد و امنیت کشور وارد می کند. کریدور از دست رفته در کشور به معنای کاهش در آمدهای اقتصادی، اخلال در امنیت مرزهای کشور و از آن مهم تر کاهش اعتبار سیاسی برای ایران است. این در حالی است که ایران برای سالها رویای احیالی جاده ابریشم را در سر می پروراند.
رویای که حالا به نظر می رسد حتی با توجه به کوتاه تر بودن و به صرفه بودنش باید به طور کلی به فراموشی سپرده شود. حالا نه فقط جاده ابریشمی در کار نیست بلکه ایران به تمامی در حال حذف از همه معادلات مهم منطقه ای است.