مردی که دروغ نمیگوید!
- شناسه خبر: 50936
- تاریخ و زمان ارسال: 13 تیر 1403 ساعت 23:52
- نویسنده: روزنامه آرمان امروز
![](https://www.armandaily.ir/wp-content/uploads/2023/12/علی-میرزامحمدی.png)
علی میرزا محمدی
آرمان امروز : به جرات میتوان صداقت و التزام به عدم درغگویی را یکی از مهمترین دالهای گفتمانی دکتر پزشکیان دانست. او بارها تاکید میکند که دروغ نگفته، نمیگوید و نخواهد گفت. مردی که در زندگی فردی و اجتماعی و سیاسی خود نشان داده است به راستگویی و صداقت التزام عملی و عینی دارد.
دروغ را میتوان سخن، اظهارنظر یا نوشته خلاف حقیقت و نادرستی دانست که فرد در ارتباط خود با دیگران بیان میکند. اما از منظر جامعهشناسی همه دروغها را نمیتوان از یک نوع تلقی کرد. در این میان دروغها را میتوان به دو دسته دروغهای فردی و دروغهای نهادی تقسیمبندی کرد. این دستهبندی از آن جهت در جامعه امروزی ایران دارای اهمیت است که میتواند به ما در تبیین شکاف ارتباطی بین مردم و حاکمیت و جستوجوی راههایی برای ترمیم آن یاری رساند. دروغ نهادی، زمانی آغاز میشود که کارگزاران سیاسی و مدیریتی نتوانند در مقابل تغییرات محیطی و اجتماعی تعادل نهاد متبوع خود را با اصلاحات لازم حفظ نمایند، در نتیجه با تظاهر و نمایش، به دروغ مدعی سازگاری نهاد با تغییرات محیطی و اجتماعی می شوند.
دکتر پزشکیان برای مقابله با دروغ نهادی، راهی دشوار در پیش دارد. او مجبور است برای مقاومت در برابر دروغگویی نهادی هزینه زیادی بپردازد.
او به خوبی میداند دروغگویی نهادی، به تدریج فرهنگ ریاکاری و وارونه جلوه دادن و تزریق اطلاعات غلط را ترویج میدهد.
او در سالها کار سیاسی خود، به درستی پی برده است که برخی سیاستمداران، دروغگویی نهادی را با این انگیزه توجیه میکنند که به بقای نهاد مربوطه و متبوعه خود کمک میکند. به عبارت بهتر، آنها با دیدگاهی پدیدارشناسانه، با فرآیند ذهنی «خنثیسازی»، نهتنها خود را از اتهام دروغگویی تبرئه میکنند، بلکه با اعلام تبعیت از اصول والاتر و هنجارهای مهم مثل حفظ نهاد تابعه خود، ولو به قیمت تخلف از اخلاقیات، شرم دروغگویی را از نظر روانی از خود دور میکنند.
او بارها در مناظرات انتخاباتی شاهد دروغگویی نهادی رقبای خود بوده است در حالیکه موقع بیان این دروغ ها، بسیار آرام و بدون استرس و حتی در مواردی با لبخند دیده می شدند؛ چراکه در دروغگویی نهادی رابطه بین انجام عمل ضداخلاقی با واکنشهای روانی که عامل شرم، تاثر و پشیمانی است، مختل میشود. این اختلال تا حدی پیش میرود که دروغگویان نهادی، حرفهای دروغ خود را نیز باور میکنند و به درستی آنها ایمان میآورند؟!
دکتر پزشکیان به خوبی بر کلیدواژه مهمی انگشت گذاشته است. او به خوبی می داند ادبیات مزورانه مبتنی بر دروغ، دیوار بین واقعیت و درک افراد از آن را هر روز بلندتر میکند. او نیک می داند دروغگویی نهادی با اختلال در رابطه بین تکلیف و مسوولیت، کارگزاران و سیاستمداران را به عدم پاسخگویی و تفسیر به رای امور و عمل سلیقهای ترغیب میکند. دروغ نهادی، نه تنها نهادها را از خطر فروپاشی نجات نمیدهد، بلکه فرصت اصلاحات به موقع را از کارگزاران میگیرد.
از طرف دیگر، دروغ نهادی به رابطه بین مردم و حاکمیت آسیب جدی وارد کرده و شکاف بین آنها را تشدید میکند.
استفاده از دروغگویی نهادی به عنوان رویکرد کنترلی، اعتماد اجتماعی را تخریب و خرمن سرمایه اجتماعی را خاکستر میکند که در نتیجه آن هزینههای سنگینی متوجه حاکمیت میشود.
دکتر پزشکیان با تاکید همه روزه خود در جریان تبلیغات انتخابات، بر عدم دروغگویی، فصل جدیدی را در ادبیات حکمرانی ایران رقم زده است که اگر نگوییم بی سابقه، دست کم، کم سابقه
است.
این تاکید، بیشک یکی از دلایل مهم جذابیت گفتمانی دکتر پزشکیان است.